De schone en het beest

Bij wijze van afsluiter van deze blog : een verslagje van Italiës meest beruchte stad : Napoli. 'Napels zien en dan sterven', het is al heel lang geleden dat Goethe deze woorden neerschreef om zijn bewondering voor de prachtige stad, die Napels toen was, te uiten. De twintigste eeuw heeft Napels echter danig vermassacreerd. Armoede, werkloosheid, criminaliteit en corruptie hebben de ooit zo mooie baai van Napels grondig aangetast. Rondrijden in de buurt van Napels brengt je van de ene sloppenwijk naar de andere. En toch blijft Napels, en de ganse regio errond, nog altijd meer dan de moeite waard om eens te bezoeken.

Vooreerst omwille van de natuurpracht. Het panorama van de baai van Napels is subliem. Alleen moet je tegenwoordig wat ver gaan om er ten volle van te kunnen genieten. De baai is tegenwoordig immers volgebouwd met armoedige wijken en er zijn betere plekken om de golf van Napels te bekijken dan 'Torre del Greco-city'. De Vesuvius bijvoorbeeld. Of Sorrento. Of kaap Miseno. Een zonsondergang boven de baai van Napels, altijd gedomineerd door de dreigende Vesuvius is en blijft de moeite waard. Er zijn ook prachtige kuststroken. Aan de kant van Salerno is er de veelgeprezen Amalfitaanse kust. Da's één van Italiës mooiste en grilligste kuststroken. 'La costiera Amalfitana' zou bijna Cinque Terre in Ligurië evenaren, ware het niet dat de Amalfi-kust toch zwaar is aangetast door zonneklopperstoerisme. Ondanks dat alles blijft het zeer de moeite waard om eens een boottochtje richting Amalfi en Positano te maken.

Die natuurpracht is meteen de tweede reden waarom de regio rond Napels zo interessant is. Vroeger was het beter dan nu en vooral de Romeinen konden de baai van Napels zeer smaken. Nogal wat Romeinse geschiedenis is precies hier geschreven. Keizers en poëten hadden er hun vakantieverblijf en daar zijn nog altijd sporen van te vinden. Het is vanop kaap Miseno dat Plinius de jongere de uitbarsting van de Vesuvius in een van zijn 'Epistulae' beschreef en zijn oom Plinius de oudere vond tijdens diezelfde uitbarsting de dood in het huidige Castellamare di Stabia. En overal zijn nog altijd snapshots te vinden van hoe het alledaagse leven in het antieke Rome eruitzag, ten tijde van die befaamde uitbarsting. Pompei uiteraard, maar ook Oplontis, Castellamare di Stabia en niet te vergeten Ercolano. Een tip : als je de keuze moet maken tussen Pompei en Ercolano, kies Ercolano. 't Is kleiner, maar een stuk beter bewaard en minder druk. Waar je in Pompei toch nog altijd het gevoel hebt dat je tussen de ruïnes rondwandelt, heb je dat veel minder in Ercolano. De huizen zijn er een pak beter bewaard en hebben vaak nog altijd de structuur met meerdere verdiepingen. Ook het oude Griekenland is vertegenwoordigd in de regio rond Napels. Het was in het nabijgelegen Cuma dat de Grieken voor het eerst voet aan Italiaanse grond zetten en het was vanuit Cuma dat Parthenope, het later Neapolis (Napels dus) werd gesticht. En Cuma was zo belangrijk dat er zelfs een orakel zoals dat van Delphi was : de sybille van Cuma. De grot waarin ze orakelde is nog altijd te bezichtigen, omringd door citaten uit Vergilius' Aeneïs (want zijn held Aeneas ging in Cuma om raad vragen). Het is ook in Cuma dat Daedalus aan land zou zijn gegaan, na de vlucht die zijn zoon Icarus zo fataal is geworden. Wie de antieke oudheid wil ervaren moet eigenlijk niet naar Rome gaan, maar moet de baai van Napels bezoeken.

En tot slot is er Napels zelf. Een stad met een rijke, voor Italië vrij atypische geschiedenis. Overheerst door Grieken, Romeinen, Noormannen, Spanjaarden en Fransen is het een stad rijk aan monumenten. Maar je moet je best doen. Napels toont zich op het eerste zicht als een verloederde en lelijke stad. Maar wie goed kijkt ziet overal prachtige kerken en gebouwen. Best wel de moeite waard. Wel op voorhand informeren welke wijken te mijden zijn om het niet te avontuurlijk te maken.

En dat was het dan. Deze blog gaat op slot, wegens niet langer in Italia :-).

Chiuso per ferie

Dat is het bordje dat tegenwoordig zowat overal in Italië uithangt : 'gesloten wegens vakantie'. Het is weer zover : Italië valt plat. Bars sluiten, cinema's sluiten, je kunt bij wijze van spreken gaan zonnebaden in het midden van de drukste stedelijke verkeersassen. De verdeling van de Italiaanse bevolking heeft de vorm van een delta-functie, gecentreerd over een smalle strook die verdacht veel lijkt op de Italiaanse kuststrook.

Het is niet meer zo erg als vroeger (toen lag het land een ganse maand compleet stil, tegenwoordig nog maar een tweetal weken). Ondanks initiatieven om het leven in de steden toch niet helemaal te laten stilvallen, is het toch nog elk jaar van dat. Elk jaar gedurende de weken rond Ferragosto, oftewel 15 augustus. Interessante naam overigens, 'Ferragosto', een naam die alleen maar in Italië kan voorkomen. Ferragosto is natuurlijk een katholieke feestdag, maar de benaming heeft hoegenaamd niets met Maria's hemelvaart te maken. Integendeel, het komt van 'Feriae Augusti', de feestdagen die door keizer Augustus werden ingelast om de romeinse landbouwers te laten genieten van enkele vakantiedagen na de harde oogstdagen. Toch leuk om te zien hoe oude gewoontes soms heel lang kunnen nazinderen. Deels omdat Italië heel lang een landbouwland is geweest en pas zeer recent verstedelijkt is.

Mijn Ferragosto zal worden doorgebracht in de geburen van de stad waar zoveel romeinse keizers en notabelen hun vakantie indertijd doorbrachten : Napoli.

Vandaar dat ik hier nu ook een bordje zal uithangen : CHIUSO PER FERIE.