Afgelopen week las ik ergens op De Standaard Online dat Van Rompuy zei dat men in de Fortisgate-kwestie er toch over moest waken dat men niet afglijdt naar 'Italiaanse toestanden'. Nu komt Fortisgate al zeer aardig in de buurt van 'Italiaanse toestanden'. Schending van scheiding der machten, guerre des juges, vallende regeringen, parlementaire onderzoekscommissies die de scheiding der machten moeten schenden om schending van scheiding der machten te onderzoeken; mja, zonder verdere uitspraken over schuld en onschuld te doen : chaotischer kan moeilijker en het doet een mens afglijden in een gevaarlijke lethargische toestand, waarin men niets anders dan 'e allora' kan uitbrengen.
Maar het kan toch nog net een stukje erger. Getuige de zaak Eluana Englaro, die Italië al jaren in de greep houdt en zo stilaan haar eindpunt bereikt. Eluana Englaro is een Italiaanse die, ten gevolge van een ongeval al 17 jaar in coma ligt. Haar hersenschors is afgestorven, dus er is 0,0% kans op herstel. Ze ademt zelfstandig, maar dat is alles. Voor het fatale ongeval heeft ze toevallig ooit te kennen gegeven dat men haar, mocht het haar ooit overkomen, een waardige dood mocht laten sterven. En dat is waar haar vader al 17 jaar voor strijdt. Al 17 jaar probeert vader Englaro er voor te zorgen dat de sondevoeding wordt stilgelegd, zodat hij zijn dochter, volgens haar eigen wil, kan begraven. Zeventien jaar is hij van rechtbank naar rechtbank getrokken, steeds nul op het rekest, tot plots, eind vorig jaar de hoogste Italiaanse rechtbank (ja, zo ver is hij moeten gaan) besliste dat het mocht. Een opmerkelijke uitspraak, want Italië kent, zoals de meeste landen, geen euthanasiewetgeving. Deze uitspraak betekent dus dat Eluana kan sterven zonder dat dokters en ouders voor moord worden aangeklaagd. Eluana mag sterven!
Maar ja, zo gemakkelijk ging het niet. Een ziekenhuis vinden waar het kon, bleek niet zo simpel. Ook al omdat de bevoegde minister er mee dreigde om het ziekenhuis waar men het zou doen, niet langer te financieren. Mja, daar is de rechter weer moeten tussenkomen om de minister terug te fluiten, die dan nog enkele keren tegenstribbelde. Scheiding der machten, we zullen het in deze zaak maar niet vermelden. En het Vaticaan speelt ook al een tijdje een rolletje in deze zaak. Scheiding tussen kerk en staat, we zullen het in Italië al heel lang maar niet meer vermelden. Mag Eluana eigenlijk wel sterven?
Maar goed, een privé-ziekenhuis werd bereid gevonden om Eluana te laten sterven. Men heeft haar in het holst van de nacht naar het ziekenhuis moeten overbrengen naar het ziekenhuis in kwestie, in de hoop de protesten te ontwijken. Ijdele hoop overigens. De ambulance heeft diverse katholieke groeperingen op haar weg gevonden. Het ziekenhuis in kwestie wordt nog altijd belegerd door katholieke drukkingsgroepen allerhande. Niettemin is het vandaag dan toch zover, de sondevoeding zou vandaag drastisch worden verminderd. Nog enkele dagen en Eluana zal sterven.
Dat is buiten de regering gerekend. Zopas heeft die een decreet uitgevaardigd dat zegt dat Eluana niet mag sterven. Berlusconi wil "niet persoonlijk verantwoordelijk worden gesteld voor de dood van Eluana Englaro". De regering heeft dit decreet uitgevaardigd, na herhaaldelijke waarschuwingen van president Napolitano dat "het toekomt aan het parlement om de wetten te stemmen en niet aan de regering". Maar ja, sinds Berlusconi kan de Italiaanse regering bij decreet regeren. Met andere woorden : "Staat het mij niet aan? Hierzie, decreetje en het zal mij wel weer aanstaan." In dit geval een decreet dus dat kan ingrijpen in het leven van één enkel individu (en kan beslissen over leven en dood). Denk er maar eens heel diep over na en voel de koude rillingen over je rug lopen bij de gedachte aan wat voor precedent dit decreet kan scheppen, zou ik zeggen... President Napolitano weigert voorlopig het decreet te ondertekenen, want hij vindt het in strijd met de grondwet (wel, duh!). Een institutionele crisis is het gevolg... Waarschijnlijk gaat men toch proberen in de gauwte een wet te stemmen in het parlement, die Napolitano dan wellicht wel zal ondertekenen. Maar het komt toch allemaal heel erg dicht in de buurt van wetgeving voor een enkel individu...
Ik geef toe : dit is een zaak die zowel juridisch als moreel zeer moeilijk is. Zelfs binnen het kader van de Belgische euthanasie-wetgeving zouden rechters hier een vette kluif aan hebben denk ik. Maar bij het zoeken naar oplossingen voor dergelijke zaken past enkel discretie. Deze manier, waarbij bijzonder creatief wordt omgesprongen met de pijlers van de moderne rechtsstaat, is moeilijk discreet te noemen. En waarom eigenlijk? Zou Berlusconi zich het lot van Eluana nu echt zo aantrekken? Ik durf het betwijfelen.
Het schrijnende aan de zaak is uiteraard dat er volledig aan het menselijke aspect wordt voorbijgegaan. Zal Eluana sterven? Ja, ooit, maar waardig zal het niet zijn. Dat kan niet meer na deze heisa...
